(Πολύ ωραίο άρθρο για το IRC του Σάββα Κατσέα στο fridge.gr, παρακάτω αντιγράφουμε μόνο τη συνέντευξη)
Για να ολοκληρώσω το άρθρο, σκέφτηκα να μιλήσω με κάποιον από τους πραγματικά “βαριούς” χρήστες του GRNet — έναν από τους operators του. Οι operators ή ops (ή… ελαφρώς ειρωνικά, IRCops) είναι οι άνθρωποι που φροντίζουν για τη σωστή λειτουργία του δικτύου, επιφορτισμένοι με διάφορα έργα συντήρησης και τρεξίματός του — και “με μια παραπάνω γραμμή στο whois τους“, όπως θα μας πει ο sportbilly. Τώρα, οι operators είναι πανεύκολοι στην εύρεση αλλά δύσκολοι στη συζήτηση: έχουν κι ένα δίκτυο να τρέξουν. Είχα την τύχη να πέσω επάνω στον sportbilly, και να συζητήσουμε για το πιο αγαπημένο ελληνικό δίκτυο.
Καλησπέρα, πώς πάει;
Μια χαρά, εσύ;
Καλά κι εγώ… Ήθελα να ρωτήσω μερικά πράγματα στα γρήγορα. Καταρχήν, πώς έμπλεξες με το IRC γενικά και με το GRNet συγκεκριμένα;
Για καλή ή για κακή μου τύχη (όπως θέλεις πάρ’ το!), ο ξάδερφός μου (administrator στο GRNet) μου κόλλησε αυτό το μικρόβιο. Ήτανε τέλη του 1998, 12 ετών τότε εγώ, που πρωτοπήρα υπολογιστή. Ο ξάδερφός μου σπούδαζε στην Αγγλία και μου εγκατέστησε το mIRC (για να μπαίνω IRC — το τονίζω για να ξεχωρίζουμε τους όρους) στον υπολογιστή σαν ένα μέσο φθηνής άμεσης επικοινωνίας. Ας μην ξεχνάμε ότι τότε οι διεθνείς κλήσεις ήταν απαγορευτικές από πλευράς κόστους. Σαν μικρό παιδί, εγώ τότε έκανα ότι χαζομάρα μπορεί να κάνει ένας πιτσιρικάς σ’ ένα IRC δίκτυο. Αρκετά χρόνια αργότερα, το 2005, μου εμπιστεύτηκε δικαιώματα IRC Operator. Η αλήθεια είναι πως μέχρι τότε δεν μ’ ένοιαζαν αυτά και ούτε είχα γνώσεις. Για όλους όμως ήμουνα το ξαδερφάκι του admin. Λίγο τ’ ότι ήθελα να βγάλω ασπροπρόσωπο τον ξάδερφό μου, λίγο ο χαρακτήρας μου, αυτό μ’ έκανε να πεισμώσω και ν’ αποδείξω σε όλους ότι άξιζα αυτήν την παραπάνω γραμμή στο whois μου. Έτσι και σοβάρεψα, κάθισα, ασχολήθηκα και έμαθα. Για πολλούς βέβαια εξακολουθώ ακόμα να ‘μαι το κλαψιάρικο ξαδερφάκι του admin παρόλο που άρχισα να βγάζω άσπρες τρίχες!
Με την ευκαιρία — κάτι που λίγοι γνωρίζουν: πότε δημιουργήθηκε το GRnet; Από ποιον/ποιους και γιατί;
Θα ήθελα να κάνω μια μικρή ιστορική αναδρομή χωρίς να κουράσω. Το 1996 άρχισαν να τρέχουν κάποιοι ελληνικοί servers συνδεδεμένοι σε ξένα δίκτυα. Ένας από αυτούς ήταν και η rea (από το πανεπιστήμιο της Κρήτης). Την ίδια χρονιά, μετά από μία συνάντηση στην Θεσσαλονίκη αποφασίστηκε η δημιουργία ελληνικού IRC δικτύου. Αν δεν κάνω λάθος, ήταν αρχικά 8 οι άνθρωποι που είναι υπεύθυνοι για αυτό που αποκαλούμε σήμερα GRNet — οι Greekman, john, jp, JohnnyX, Jester, Stergios, Cristofer και x-static. Αυτό βέβαια απαιτούσε την σύνδεση αυτόνομων servers (rea.psysics.edu.uch.gr, amphipolis.ee.auth.gr, athena.math.aegean.gr) και την ύπαρξη μιας κοινής πολιτικής. Την ίδια χρονιά, δημιουργήθηκαν mailing lists με την ευγενική προσφορά του ΣΑΕ (Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού).
Ένα χρόνο μετά υπήρχαν πλέον συνδεδεμένοι σχεδόν 20 servers στο GRNet. Το Σεπτέμβριο του 1997 ήταν που μπήκε και η nana μετά από πρόταση του SotirakiS (ο πιο δημοφιλής server του δικτύου αυτή την στιγμή). Το GRNet αποκτά το δικό του domain, το irc.gr. Το geraki, πρώην admin του city.irc.gr, ήταν εκείνος που πρότεινε την ονομασία αυτή. Μαζί με αυτό όμως, την ίδια χρονιά στις 3 Δεκεμβρίου 1997 αποκτά services για την ασφαλή λειτουργία του δικτύου.
Το 1998 το GRNet αποκτά νέες mailing lists (coders και help). Συντάσσεται το policy (κανόνες λειτουργίας) από τον _ApeX_. Δημιουργείται η σελίδα www.irc.gr. Η ιστοσελίδα αρχικά φτιάχτηκε από τον Hermes, έγιναν όμως σημαντικές προσθήκες από τον SotirakiS αλλά και από άλλους. Η διασφάλιση της ιδιωτικής συνομιλίας είναι πρωταρχικός σκοπός και έτσι τα δεδομένα πλέον περνάνε από τον ένα server στον άλλο κρυπτογραφημένα και συμπιεσμένα με την μέθοδο Diffie-Hellman key-exchange. Ας μην ξεχνάμε ότι για την ανάπτυξη και την προσαρμογή των services ήτανε υπεύθυνοι οι NikB, SotirakiS, Dinos και V13.
Όπως καταλαβαίνεις, το δίκτυο το οποίο το γνωρίζουμε σήμερα ως GRNet το δημιούργησε μια παρέα χρηστών με σκοπό να ενώσει τους Έλληνες ανά τον κόσμο και να τους δώσει τη δυνατότητα να επικοινωνούν γρήγορα και με ευκολία μέσα από τα κανάλια του. Πλέον, αν και ο νέος κόσμος έχει στραφεί στις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook κτλ. και η κίνηση στο δίκτυο έχει περιοριστεί αισθητά, η ύπαρξή του έχει ακόμη μεγάλη συναισθηματική αξία. Οι νέοι που δεν το ξέρουν δεν μπορούν το καταλάβουν. Για εμάς όμως που το έχουμε ζήσει, που έχουμε μεγαλώσει με αυτό και που έχουμε κάνει πολύ δυνατές φιλίες, κουμπαριές, ακόμα και γάμους μέσα απ’ αυτό, κάτι τέτοιο το θεωρούμε ανεκτίμητο.
Το καταλαβαίνω αυτό — ακριβώς έτσι αισθάνομαι κι εγώ για το GRNet. “Μεγάλωσα” εκεί, γνώρισα μερικούς πολύ καλούς φίλους -ορισμένοι από τους οποίους γράφουν στο Fridge!- και μου άλλαξε τη ζωή με αρκετούς άλλους τρόπους… Πες μου όμως, ποια είναι η καθημερινότητα ενός operator;
Σχεδόν ίδια μ’ εκείνη του απλού χρήστη. Η μόνη διαφορά είναι ότι ο operator έχει περισσότερες υποχρεώσεις, πρέπει να είναι αντικειμενικός και να γνωρίζει τους κανόνες καλύτερα από όλους, αφού σκοπός του είναι η ομαλή λειτουργία του δικτύου αλλά και η ασφάλειά του από κακόβουλες επιθέσεις παντός τύπου.
Και, τελικά, γιατί αποφασίζει κάποιος να διαθέσει τον χρόνο του για να τρέξει/μανατζάρει μια τέτοια υπηρεσία;
Από μεράκι και από σεβασμό σε εκείνους που το ξεκίνησαν, σε αυτούς που προστέθηκαν πολύ σύντομα αλλά και σε αυτούς που το χρησιμοποιούν ακόμα και σήμερα… Πιστεύω πως είναι πολύ όμορφο να μπορείς να συντηρείς μία σταθερή αξία, γιατί περί αυτού πρόκειται το GRNet. Ήταν και είναι προνόμιο το να μπορεί να συνδεθεί κάποιος σ’ ένα τέτοιο δίκτυο.
Πες μου μια πραγματικά αστεία στιγμή που θυμάσαι.
Καθημερινά γελάμε! Και αυτή είναι η ερμηνεία του IRC. Μπαίνουμε για να περάσουμε ευχάριστα την ώρα μας. Κάποτε υπήρχε και το Rompa di IRC, στ’ οποίο μπορούσες να δημοσιεύσεις αστεία αποσπάσματα συζητήσεων και να τα βαθμολογήσουν οι επισκέπτες. Τώρα πλέον δεν υπάρχει, αλλά μια που μου το θύμησες ίσως θα ήτανε καλή ευκαιρία να επανέλθει!
GRNet - The Greek IRC Network 